در یک تعریف کلی و جامع میتوان گفت سیستمهای خبره، برنامههای کامپیوتری هستند که نحوه تفکر یک متخصص در یک زمینه خاص را شبیهسازی میکنند. در واقع این نرمافزارها، الگوهای منطقیای را که یک متخصص بر اساس آنها تصمیمگیری میکند، شناسایی مینمایند و سپس بر اساس آن الگوها، مانند انسانها تصمیمگیری میکنند و همین موضوع آشنایی با سیستم های خبره را با اهمیت می کند .
سیستم های خبره در طراحی و انجام پروژه های هوش مصنوعی و پروژه پردازش تصویر کاربرد فراوانی دارد
یکی از اهداف هوش مصنوعی ، فهم هوش انسانی با شبیه سازی آن توسط برنامههای کامپیوتری است. البته بدیهی است که “هوش” را میتوان به بسیاری از مهارتهای مبتنی بر فهم، از جمله توانایی تصمیمگیری، یادگیری و فهم زبان تعمیم داد و از اینرو واژهای کلی محسوب میشود.
بیشتر دستاوردهای هوش مصنوعی در زمینه تصمیمگیری و حل مسئله بوده است که اصلیترین موضوع سیستمهای خبره را شامل میشوند. به آن نوع از برنامههای هوش مصنوعی که به سطحی از خبرگی میرسند که میتوانند به جای یک متخصص در یک زمینه خاص تصمیمگیری کنند، Expert Systems یا سیستمهای خبره گفته میشود. این سیستمها برنامههایی هستند که پایگاه دانش آنها انباشته از اطلاعاتی است که انسانها هنگام تصمیمگیری درباره یک موضوع خاص، براساس آنها تصمیم میگیرند. روی این موضوع باید تأکید کرد که هیچیک از سیستمهای خبرهای که تاکنون طراحی و برنامهنویسی شدهاند، همهمنظوره نبودهاند و تنها در یک زمینه محدود قادر به شبیهسازی فرآیند تصمیمگیری انسان هستند.
به محدوده اطلاعاتی از الگوهای خِبرگی انسان که به یک سیستم خبره منتقل میشود Task Domain گفته میشود. این محدوده، سطح خبرگی یک سیستم خبره را مشخص میکند و نشان میدهد که آن سیستم خبره برای چه کارهایی طراحی شده است. سیستم خبره با این Task ها یا وظایف میتواند کارهایی چون برنامهریزی، زمانبندی، و طراحی را در یک حیطه تعریف شده انجام دهد.
به روند ساخت یک سیستم خبره، Knowledge Engineering یا مهندسی دانش گفته میشود. یک مهندس دانش باید اطمینان حاصل کند که سیستم خبره طراحی شده، تمام دانش مورد نیاز برای حل یک مسئله را دارد. طبیعتاً در غیراینصورت، تصمیمهای سیستم خبره قابل اطمینان نخواهند بود.
